مخازن نگهداری مواد شیمیایی از نام آنها مشخص است که برای ذخیره کردن موقت یا طولانی مدت مواد شیمیایی مختلف استفاده میشوند که اهمیت آنها در صنایع بسیار زیاد است. شاید برخی افراد ابتدا به سایز، مکانی برای نگهداری، مواد سازنده و هزینه فکر کنند اما مهمترین موردی که باید به آن توجه داشته باشید، نوع موادی است که نگهداری شوند. با مشخص کردن این نوع تمامی اطلاعات بعدی نیز مشخص میشوند که بهترین گزینه برای انتخاب و خرید کدام است؟در صورتی که به این مقوله اهمیت ندهید و از مخازن درستی استفاده نکنید نه تنها باعث هدر رفت منابع و مواد شیمیایی خواهید شد بلکه سلامت محیط زیست و کارکنان را نیز به خطر میاندازید چرا که مخازن نامناسب در طول زمان دچار پوسیدگی و سوراخ شدگی خواهند شد و محتویات آن به بیرون نشت پیدا خواهد کرد.
شرایط نگهداری مخازن نگهداری مواد شیمیایی
پس از اینکه نوع ماده شیمیایی ذخیره شونده را مشخص کردید اکنون نوبت به این میرسد که نوع مخزن شیمیایی که مناسب ترین گزینه به شمار میرود را طبق مواد سازنده مشخص کرده، سپس براساس حجمی که نیاز دارید سایز مخزن را مشخص کنید و سپس براساس سایز، محل نگهداری مناسبی را تعبیه کنید که برخی از مخازن باید در داخل زمین و برخی نیز باید بر روی زمین باشند.
به عنوان مثال هیدروژن پراکسید سریعا بخار میشود و اتصالات باید بسیار مناسب باشند چرا که بخار آن به شدت اکسید کننده و از بین برنده ی فلزات است. برخی مواد شیمیایی نباید در جای بسیار گرم یا بسیار سرد باشند و برخی از آنها نیز باید در محیطهای بسته و به دور از نور مستقیم آفتاب باشند و به همین دلیل بسیار مهم است که به این فاکتورها نیز در کنار مخازن نگهداری مواد شیمیایی دقت کافی داشته باشید.
چه نوع مواد شیمیایی در مخازن نگهداری مواد شیمیایی ذخیره میشوند؟
برخی از مهمترین و پرکاربردترین مواد شیمیایی که به صورت موقت یا طولانی مدت باید در مخازن مخصوص و ویژه نگهداری و ذخیره شوند به شرح زیر هستند:
- سدیم هیپوکلریت
- سولفوریک اسید
- هیدروکلریک اسید
- سدیم هیدروکسید
- هیدروفلوریک اسید
- هیدروژن پراکسید
- فریک،آلومینیوم و پلیمرها
- سوخت دیزلی اگزوز
- پراستیک اسید
- آمونیوم سولفات مایع
- مخازن نوشیدنیهای الکلی
- چربی، نفت خام و گریس (O.G)
- گازوئیل
- گاز طبیعی مایع
- پروپان
- کودها
- محصولات پتروشیمی
انواع طراحی مخازن نگهداری مواد شیمیایی
برحسب نوع صنعت و مواد مورد نیاز برای نگهداری، فرم طراحی شده برای مخازن نیز متفاوت خواهد بود که به عنوان مثال برخی از رایج ترین فرم های طراحی شده برای مخازن عبارتند از:
- عمودی: مخازن نگهداری مواد شیمیایی به صورت عمودی شکل استوانهای دارند که بیشتر برای صنایعی استفاده میشود که به چشم مخزن ثانویه به آن نگاه کنند و معمولا همراه با پایه و لبه های نردبانی شکل دارد تا چک کردن آن بسیار راحت شود. ظرفیت این نوع مخازن بین ۳۰ تا ۱۵ هزار گالن است و سطح آنتی اکسیدانی دارد تا برای نگهدای اسیدهای به شدت اکسید کننده مانند نیتریک اسید مناسب باشد.
- مخزنهای با ته مخروطی شکل: در صنایعی که نیاز باشد تا در هر بار فرایند کل مادهی داخل آن را خالی کنند از این نوع مخازن نگهداری مواد شیمیایی استفاده میشود. ضمنا برای نگهداری فلزات سنگین و موادی که میل به رسوب گشتن داشته و خالی کردن آنها از بالا سخت باشد گزینه ی ایده آلی است. ضمنا برای نگهداری غلات و خوراک دام هم استفاده میشوند.
این نوع مخازن در شیب های ۳۰، ۴۵ و ۶۰ درجه ساخته میشوند که تمامی آنها را میتوانید از طریق گروه مهندسی اوژن اطلس سپهر سفارش دهید.
- مخازن با ته شیب دار: در صنایعی که نیاز به استفاده از مخازن نگهداری مواد مانند چربی، نفت خام و گریس یا به اختصار O.G باشد و یا مواد رسوب کننده، تا سریعتر تخلیه شوند از این نوع استفاده خواهد شد و چون در انتها نیز از فلنج تخلیهی IMFO بهره میگیرد، امکان تخلیه ی محتوای صد در صدی را خواهد داد. در اکثر این موارد این نوع از مخازن نگهداری مواد شیمیایی نسبت به مخازن با ته مخروطی شکل مقرون به صرفه تر بوده و دردسر کمتری هم دارند مثل تمیز کردن راحت تر و مقاومت بیشتر در برابر فشار و تنش و هیچ اتصالاتی هم نیاز نداشته و در نتیجه احتمال نشتی هم وجود دارد.
- مخازن دو جداره: در برخی صنایع نیاز است تا مخازن یک لایه محافظ داخلی و حتی خارجی نیز داشته باشند مثل مواقعی که باید در برابر آسیب ناشی از مواد اسیدی جلوگیری شود و یا در محیط روباز باید رزین مقاوم به V تعبیه گردد از انواع مدلهای مقاوم مخازن دو جداره استفاده میشود.
- مخازن روباز: مخازنی که سطح رویی آنها با دریچه یا درب به طور موقت باز میشوند در هر سایزی موجود هستند. این نوع از مخازن نگهداری مواد شیمیایی برای صنایعی که نیاز به هم زدن و مخلوط کردن دائمی در هنگام استفاده داشته و در عین حال مقدار زیادی از مواد را هم برای نگهداری نیاز ندارند عالی است.
- مخازن IBC: مخازن IBC یا Intermediate Bulk Containers، مخازن قابل حملی هستند که برای حمل و نقل و نگهداری مواد شیمیایی و مایعات با حجم بیشتر از ۵۵ گالن استفاده میشود. این نوع از مخازن را میتوان از هم باز کرد، مادهی مورد نیاز را به آنها انتقال داد و دوباره آن را بست و انتقال داد. ضمنا دوستدار محیط زیست هستند و قابلیت بازیافت نیز دارند.
IBCها را میتوان برای نگهداری و انتقال تا ۳۳۰ گالن یا کمی بیشتر هم استفاده کرد و معمولا این نوع مخازن نگهداری مواد شیمیایی برای مواد زیر کاربرد دارند:
- مواد شیمیایی خطرناک یا آسیب رسان
- مواد خام مورد استفاده برای تولیدات صنعتی
- مایعات و مواد گرانوله و پودری
- شربتهای غذایی مثل شربت ذرت
در هر مورد در صورتی که نیاز به راهنمایی و کسب اطلاعات بیشتر داشتید میتوانید با کارشناسان واحد فروش گروه مهندسی اوژن اطلس سپهر تماس حاصل فرمایید تا تصمیم دقیق تری بگیرید.
معرفی انواع مخازن نگهداری مواد شیمیایی در صنعت
مخازن نگهداری مواد شیمیایی در صنعت بسته به نوع کاربرد و مواد نگهدارنده و حساسیت پروسه استفاده میشوند که بسته به نوع صنعت شکل و فرم آنها و همچنین مواد تشکیل دهنده متفاوت خواهد بود. در ادامه با ۷ نوع از مخازن در صنعت آشنا خواهید شد.
- فولاد ضد زنگ:
از مخازن نگهداری مواد شیمیایی از جنس فولاد ضد زنگ در موارد و محیط های کاری فشار بالا، حجم بالا و دمای بالا استفاده می شوند که اگر برایتان مهم است ظاهر زیبایی نیز دارند. بسیاری از صنایع بدون هیچ شکی سریعا از جنس فولاد ضد زنگ را انتخاب میکنند چرا که مقاومت بسیار بالایی داشته و در هر صنعتی هم یافت میشود با این حال همیشه بهترین گزینه نیست.
به عنوان مثال قیمت این نوع از مخازن نگهداری بسیار بالاست و گران قیمت ترین نوع بازار هستند به نحوی که شاید قیمت ۵ تا ۶ برابری داشته باشد. یکی از مواد شیمیایی که در صنایع ذخیره میشوند اسیدها هستند که همه نوع تانکی قادر به ذخیره سازی آنها نیست و حتی همین فولاد ضد زنگ نیز باید لایه خارجی محافظ داشته باشد.
حمل و نقل این نوع تانکها نیز مسأله ساز است چرا که بسیار سنگین هستند و نیاز به فضای زیادی هم دارید تا بتوانید آنها را نصب کرده و استفاده کنید.
- مخازن پلاستیک تقویت شده با فایبرگلاس یا FRP:
FRP نوع دیگری از متریال مورد استفاده در مخازن نگهداری مواد شیمیایی است که با لایهای از رزین شیمیایی و لایه ساختاری متشکل از فیبر شیشه خرد شده یا فیبرهای فیلامنتی و رزین است و بیشتر در صنایعی استفاده میشوند که فشار و حجم بسیار اهمیت دارند.
مواردی وجود دارند که هنگام انتخاب و تهیه ی مخازن از جنس FRP باید به آنها توجه شود:
- مخازن FRP هزینه ی زیادی دارند و تهیهی آنها به عنوان مخازن نگهداری مواد شیمیایی مستلزم خرج هزینه های زیادی است و در صورتی که برای نگهداری اسید باشد باید از رزین مقاوم به خوردگی استفاده شود که باز هزینه ها را افزایش خواهد داد
- در ساخت آنها از جوشکاری استفاده میشود که به معنای نقطه ضعف آنها در برابر نشتی است.
- بخاطر ساختار فایبرگلاسی مواد شیمیایی بخصوص اسیدها به مرور زمان در ساختار آن نفوذ کرده و کم کم عمر آن را کاهش داده و از بین میبرند.
- بخاطر معایبی که در مورد نشتی و نفوذ مواد شیمیایی گفته شد این نوع مخازن نیازمند نگهداری و مراقبت همیشگی هستند و چون در سطح خارجی، پوشش ژل مانند دارند باید به طور منظم روکش آنها تجدید شود. ضمنا اگر در محیط بیرون استفاده شوند باید روکش مقاوم به V نیز داشته باشند.
- جنس فایبرگلاس در برابر فشار زیاد مقاومت و انعطاف پذیری ندارند و حتی ممکن است ترک بخورند.
- جنس پلی اتیلن خطی
وقتی رزین ترموپلاستیک حرارت داده شود تا پلاستیک مایع ایجاد کند و سپس این پلاستیک سخت شده و به شکل پلی اتیلن خطی با چگالی بالا تبدیل شود در این حالت پلی اتیلن خطی تشکیل شده است که برای ساخت مخازن نگهداری مواد شیمیایی استفاده میشود.
مخازن پلی اتیلن خطی مقرون به صرفه بوده و برای نگهداری مواد شیمیایی نرمال و غیر خورنده عالی است. ضمنا در مواقعی که عمر مفید آنها به اتمام میرسد قابل بازیافت بوده و به محیط زیست آسیبی وارد نمیکند، لذا دوستدار محیط زیست هستند.
توجه داشته باشید که اگر مخازن از جنس پلی اتیلن خطی انتخاب کنید صرفا بخاطر اینکه هزینه اولیه کمتری بدهید نه تنها بابت هزینه های تعمیر و نگهداری و جایگزینی با قیمت چندین برابر در چند سال آینده مواجه خواهید شد بلکه همیشه خود را در برابر خطرات نشت و از دست رفتن سرمایه قرار خواهید داد.
- مخازن نگهداری مواد شیمیایی از جنس پلی اتیلن با اتصال عرضی یا XLPE:
مخازن نگهداری مواد شیمیایی از جنس XLPE پلی اتیلن با چگالی بالاست که با اضافه کردن کاتالیست به رزین ترموپلاستیک و تبدیل آن به ترموست ایجاد میگردد و همین ساختار دارای دوام بسیار بالا در برابر ضربه، قدرت کششی بالا و مقاومت در برابر شکسته شدن دارد و انتخاب عالی برای مواقعی است که حفظ یکپارچگی ساختاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مقاومت در برابر مواد شیمیایی، در برابر گرما و پایداری در همه ی ابعاد از ویژگی های مهم ذاتی این نوع از مخازن است.
ضمنا برای اینکه این نوع از مخازن را بسیار امن و با دوام کنند از XLPE استفاده میکنند که تا سالیان طولی مقاومت بالایی از خود نشان میدهند.
- ایمنی در کنار قدرت بالا: این نوع از مخازن نگهداری مواد شیمیایی ایمنتر و قدرتمندتر هستند و یکی از ارزشمندترین نوع مخازن در بازار به شمار میروند.
- هزینه: یکی از مقرون به صرفهترین مخازن موجود در بازار نیز XLPE است با اینکه مقدار هزینه ی آن نسبت به پلی اتیلن خطی بیشتر است اما در مقابل دوام و ماندگاری بسیار بیشتری داشته و نیاز به نگهداری و تعمیرات بسیار کمتری هم دارند.
- دوام و ماندگاری: مخازن نگهداری مواد شیمیایی در برابر نشتی پیدا کردن مقاوم هستند و کل فرایند تک مرحلهای است و این یعنی نیاز به جوشکاری ندارند و همین امر باعث میشود نقطه ضعفی در برابر قویترین مواد شیمیایی نیز نداشته باشد.
- نگهداری و تعمیرات: بندرت این نوع مخازن نیاز به تعمیرات و یا چک کردن مرحلهای برای بررسی ایراد و آسیب داشته باشند.
- حمل و نقل: به دلیل اینکه مخازن XLPE نسبتا سبک وزنتر هستند حمل و نقل راحتتر و کم هزینه تری دارند.
گروه مهندسی اوژن اطلس سپهر بزرگترین و معروفترین برند داخلی در زمینه ی تأمین و عرضهی کلیه مخازن نگهدارنده مواد شیمیایی در صنعت است که بسته به نیاز و نوع مواد شیمیایی مورد نیاز برای ذخیره سازی و حمل و نقل، بهترین گزینه را میتوانید انتخاب و خریداری کنید. ضمنا کارشناسان بخش فروش نیز آماده ی خدمات رسانی به شما عزیزان و ارائه ی مشاوره های رایگان جهت اتخاذ تصمیمات بهتر هستند.
